Goudvink 2025

De Goudvink is een kwaliteitsprijs voor rekenkameronderzoeken. Leden zijn het erover eens dat kwaliteitsbevordering belangrijk is. De Goudvink-wedstrijd beoogt met een competitief element een leerproces bij rekenkamers te stimuleren, vaktrots op te wekken voor het eigen werk en product en een moment van aandacht voor rekenkamers te creëren in bestuurlijk Nederland.

De Goudvink is begonnen als een prijs voor het beste rapport, met name in technisch opzicht. De vink staat symbool voor het ‘afvinken’ van criteria waaraan het gevoerde bestuur moest voldoen. Langzamerhand zijn meer criteria mee gaan tellen voor de Goudvink. Zo is onder andere doorwerking een belangrijk item geworden in de jurering. Die ontwikkeling laat ook wel zien welke ontwikkeling rekenkamers sinds het begin van de NVRR, nu VvR, hebben doorgemaakt.

Er was wel een probleem op te lossen: de Goudvink gaat nagenoeg ieder jaar naar een grote rekenkamer die zelf professionele onderzoekers in dienst hebben. Waar veel rapporten de voorselectie passeren met een goed rapport dat aan de basiskwaliteit voldoet, blijkt de beschikking over een groter budget vaak de doorslag te geven in de uiteindelijke keuze van het beste rapport. Ontmoedigend voor de deelname door de meerderheid van de rekenkamers, die hun onderzoeken moeten uitvoeren met een veel kleiner budget.

Vanaf 2025 maken we een nieuwe stap in die ontwikkeling door het toevoegen van elementen als vernieuwend thema, inspirerende onderzoeksaanpak of het meest toegankelijke resultaat van het onderzoek. De basiskwaliteit blijft belangrijk (een rapport dat daaraan niet voldoet komt niet in aanmerking) maar er zijn jaarlijks meerdere Goudvinken te verdienen voor een bijzondere prestatie met betrekking tot een bijzonder element. Zo kan iedere rekenkamer met basiskwaliteit -onafhankelijk van het budget dat zij ter beschikking hebben- een Goudvink winnen.

In 2025 is de Goudvink voor het beste rekenkamerrapport te winnen, met de criteria die nu gelden. Rekenkamers zenden hun rapport in om hierop mee te dingen. Elk rapport moet de drempel van basis- en technische kwaliteit halen. Er kunnen extra punten door de beoordelaars worden toegekend, bijvoorbeeld omdat het rapport veel impact heeft of vernieuwend is.

De onderstaande criteria zijn de punten waar de beoordelaars op letten bij de Goudvink 2025. In de eerste beoordelingsronde heeft doorwerking een rol, maar hoeft nog geen bewijs van doorwerking aangeleverd te worden. Dat aspect krijgt bij de jurering van de shortlist wel grotere nadruk.

Basiskwaliteit: in het rapport is opgenomen en uitgewerkt…

• reden voor het onderzoek, het onderwerp en de doelstelling zijn duidelijk beschreven
• onderzoeksdoelstelling
• onderzoeksvragen zijn passend voor het bereiken van de onderzoeksdoelstelling
• de normen en toetsingscriteria zijn helder en passend voor de onderzoeksvragen (eventueel maar niet noodzakelijk in een apart normenkader)
• de onderzoeksaanpak sluit aan bij de onderzoeksvragen
• de bevindingen zijn onderbouwd met valide en betrouwbare data
• de conclusies sluiten aan op de bevindingen
• de aanbevelingen sluiten aan op de conclusies
• de aanbevelingen zijn gericht op de rol van de geadresseerde (raad/college, PS/GS, AB/DB) en zijn praktisch en uitvoerbaar
• van de bronnen is adequaat en controleerbaar gebruik gemaakt (eventueel maar niet noodzakelijk in een literatuurlijst, kan ook in de lopende tekst)
• de beperkingen van het onderzoek zijn aangegeven

Relevantie: het onderzoek (onderwerp, onderzoeksvragen, onderzoeksaanpak) is…

• reden voor het onderzoek, het onderwerp en de doelstelling zijn duidelijk beschreven
• onderzoeksdoelstelling
• onderzoeksvragen zijn passend voor het bereiken van de onderzoeksdoelstelling

Presentatie

• Het rapport/product is prettig leesbaar
• Er is een adequate samenvatting opgenomen
• Er zijn functionele tabellen/illustraties opgenomen in de tekst
• Op andere wijze is getracht met de presentatie de doorwerking te bevorderen, bijv. gebruik met een infographic, film, social media, persbericht, publieksvriendelijke presentatievormen (digitaal, podcast), tijdens workshop conclusies en aanbevelingen gepresenteerd aan deelnemers/stakeholders.

Doorwerking

• De rekenkamer geeft in tekst aan welke doorwerking is gesorteerd en geeft aan deze aan te kunnen tonen

Extra pluspunten

• Compensatie (bijvoorbeeld als er geen normenkader nodig is bij dit onderzoek, innovatieve aanpak enz.)
• Er valt veel te leren voor rekenkamers van dit rapport/product
• Onderzoeksbudget beneden €20.000 (alleen de onderzoekskosten, geen overhead)

Naast de ‘traditionele’ of ‘algemene’ Goudvink is er een vast palet aan ‘specifieke’ of ‘bijzondere’ Goudvinken waar de rekenkamers voor in aanmerking kunnen komen. Rekenkamers kunnen met hun inzending dus ook in aanmerking komen voor een ‘Goudvink special’ voor

• innovatieve aanpak
• vernieuwend onderwerp
• impact/doorwerking
• vernieuwende (toegankelijke) presentatie
• gezamenlijk onderzoek
• het beste onderzoek voor een budget onder €20.000

Dat kan betekenen dat er in een jaar één Goudvink of maximaal zeven Goudvinken worden uitgereikt (de ‘algemene’ en vijf ‘specifieke’/’bijzondere’). Dit zijn dan ook de categorieën waarop we als vereniging de rekenkamers extra willen aanmoedigen om op in te zetten.
Rekenkamers kunnen vanaf begin juni tot half juli rapporten inzenden. Daarna worden de inzendingen door twee experts beoordeeld en komt de jury tot een shortlist. De shortlist, waar meerdere winnaars van Goudvinken op kunnen komen te staan, wordt begin oktober bekend gemaakt. De uitreiking van de Goudvink(en) vindt plaats op het najaarscongres van de VvR, 28 november 2025.