Auteur: NVRR Secretariaat

Vrijdagmiddag 25 september 2015 heeft een extra algemene ledenvergadering plaatsgevonden om te praten over Actieplan Lokale Rekenkamers, zoals dat door de Minister van BZK aan de 2e kamer is gezonden in juli. Het was een vergadering met een grote opkomst waar op betrokken en bevlogen wijze met elkaar is gedebatteerd over het plan van de minister.

Het was de bedoeling om te praten over een mogelijke brief van de NVRR aan de 2e Kamer, als antwoord op het Actieplan. Het bestuur had dat voorgesteld omdat er een mondelinge behandeling van het Actieplan door de Kamer werd verwacht. In de laatste weken voor de vergadering leek het er op dat er alleen een schriftelijke behandeling plaats zou vinden in aanloop naar de wetsaanpassing. In dat traject is er iets meer tijd beschikbaar en zal de NVRR ook formeel gehoord gaan worden. Reden om op voorstel van het bestuur de voorliggende concept brief in te trekken en de ingediende amendementen niet te bespreken.

Om te zorgen dat er niet over ons, maar met ons wordt gesproken over de toekomst van Lokale rekenkamers  is de vergadering gebruikt om te komen tot een verenigingsstandpunt dat gedragen wordt door de leden. Nadat we met elkaar een aantal belangrijke aspecten van het Actieplan waarover binnen onze vereniging verschillend wordt gedacht hadden geïnventariseerd, zijn vervolgens over die aspecten meningen uitgewisseld en besproken. Door  de ALV is ook over deze aspecten gestemd en zijn standpunten ingenomen. De uitkomst van de ALV  wordt door het bestuur verwerkt in een concept standpunt van de NVRR. Qua procedure is het de bedoeling dat het concept standpunt nog in kringen zal worden besproken en dat het nog schriftelijk aan de leden zal worden voorgelegd om te toetsen of het bestuur de uitslag van deze extra  ledenvergadering op een goede manier heeft vastgelegd.

Volgens de laatste informatie (1 okt.) is het niet uitgesloten dat de 2e kamer zijn procedure bijstelt en dat er toch nog een mondelinge bespreking komt.  Het bestuur zal dan wellicht  eerder in actie moeten komen dan gedacht. Dat betekent dat er dan waarschijnlijk geen tijd is voor een uitvoerige bespreking met de kringen. De schriftelijk ronde ter toetsing van de brief zullen we in ieder geval wel houden. Het concept standpunt kunt u dus snel van ons verwachten.

Tot slot nog – vooruitlopend op het concept standpunt – kort op een rijtje waarover is gesproken.

Eenduidigheid. Vinden wij het nodig dat het onderscheid in benaming  tussen  de rekenkamer en rekenkamerfunctie uit de wet wordt gehaald en er eenduidige voorwaarden worden gesteld?

De ALV vindt van wel. Hierbij is meermaals opgemerkt dat eenduidigheid zeker niet hoeft te leiden tot eenvormigheid en dat dat ook niet bedoeld wordt. Als alternatieve naam is voorgesteld  De Gemeentelijke Rekenkamer.

Raadsleden in de rekenkamer. Vinden wij dat het mogelijk moet blijven dat raadsleden deel uitmaken van deze Gemeentelijke Rekenkamer?

De ALV wil dat dit mogelijk blijft (mogelijk: wederom geen eenvormigheid), met als voorwaarden dat de voorzitter een extern lid moet zijn en  dat ook de  meerderheid van de leden extern moet zijn.

Budget. De ALV vindt  dat  de toedeling van het budget voor een ‘gemeentelijke rekenkamer’ minder vrijblijvend gemaakt moet worden. Het heeft zeker niet de voorkeur dat in normbedrag per inwoner vast te leggen. Voorgesteld werd nader onderzoek te doen naar een norm, gerelateerd aan  het gemeentefonds of de algemene uitkering.

Kwaliteit van het rekenkamerwerk. De ALV is voorstander van het verder intensiveren en uitbreiden van activiteiten ten behoeve van de eigen kwaliteit(en) en kwaliteit van de producten. In die zin wordt de uitgestoken hand van de Minister graag aangenomen.

De eerste selectie van de inzendingen voor de Goudvink 2015 is gedaan en nu bent u aan zet! De Goudvink is nu immers een publieksprijs. De inzendingen op de longlist kunt u op onze website bekijken waarna u uw favoriete top-3 kunt insturen. Op basis van de stemmen wordt een shortlist bepaald. Op de ALV van 20 november krijgt elk van de inzenders op de shortlist de kans om hun inzending te presenteren na de ALV. Het dan aanwezige publiek kiest vervolgens een winnaar.

Zo luidt de titel van het betoog van Douwe Jan Elzinga op Binnenlandsbestuur.nl. Hij geeft aan dat het merendeel van de rekenkamers en commissies goed tot soms zeer goed functioneert . Een groot aantal echter kent problemen en dat zijn volgens hem niet alleen de slapende rekenkamer, die helemaal niets doen. 

Het fenomeen slapende rekenkamer is hem een doorn in het oog en hij vindt het dan ook onacceptabel dat de minister van Binnenlandse Zaken dit zo lang op zijn beloop laat. De Gemeentewet kent immers een verplichte instelling en bij niet functioneren is er de plicht tot interventie. Daarbij hoort tevens een beslissing nemen over de financiering van de rekenkamers. Want een interventie die niet wordt gevolgd door het beschikbaar stellen van budget heeft natuurlijk nauwelijks enige zin, volgens Elzinga.

Dat niet iedereen hetzelfde denkt over de rekenkamerfunctie blijkt wel op de commentaren op het artikel.

Lees het volledige artikel op binnenlandsbestuur.nl >>

Bron: Binennlands Bestuur

Datum oorspronkelijke publicatie: 3 juli 2015

Op 7 juli 2015 heeft de minster van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zijn actieplan 'lokale rekenkamers' aan de Tweede Kamer gestuurd in reactie op de motie 'Fokke'. Bijgevoegd bij de brief het door het ministerie uitgevoerde Berenschot-onderzoek en het verslag van de expertmeetings georganiseerd door PBLQ Zenc.

We zijn als NVRR blij met het feit dat het onderzoek laat zien dat veel lokale rekenkamers en rekenkamercommissies nuttig werk leveren voor gemeenteraden. In de brief wordt gemeld dat de minister onze initiatieven om de kwaliteit van rekenkamers verder te verbeteren, ook financieel wil gaan ondersteunen. Dat vinden we een goede zaak. De minister wil, zo schrijft hij in de brief, nadenken over het creëren van mogelijkheden voor onderzoek bij gecontracteerde uitvoerders van gemeentelijk beleid. Dat is belangrijk, gegeven de ontwikkelingen rond de uitvoering van decentralisatietaken en wij zullen dan ook graag met de minister hierover meedenken.

In de brief wordt ook gemeld dat de minister voornemens is om de mogelijkheid van rekenkamercommissies af te schaffen. Onder onze leden wordt daar verschillend over gedacht. Logisch omdat er  veel goed functionerende rekenkamercommissies zijn. De minister wil echter de mogelijkheid vooral schrappen om meer eenduidigheid en helderheid in de wet te krijgen. Daar kunnen we ons iets bij voorstellen. Maar het is dan wel belangrijk– en gelukkig wordt dat in de brief ook sterk benadrukt – dat er instrumenten komen om de betrokkenheid van raadsleden op een andere vorm te kunnen geven. Gemeenten, aldus de brief van de minister, “waar de rekenkamer reeds een goede positie heeft verworven zullen niet of nauwelijks worden geraakt door de uitvoering”.  We zouden er aan toe willen voegen dat dat in zekere zin ook geldt voor goed functionerende rekenkamercommissies. Ook als rekenkamer kan de betrokkenheid van raadsleden – op een iets andere manier vorm gegeven – in stand blijven en worden ingezet Commissies hebben op dat punt zelfs een voorsprong omdat de weg naar structureel contact met raadsleden immers al gebaand is.  Voor al bestaande rekenkamers zal dat soms een grotere uitdaging zijn.

Inmiddels is via Binnenlands Bestuur van 14 juli de interne briefwisseling van het bestuur met de leden van de NVRR voor de ledenraadpleging van 26 juni jl. naar buiten gebracht.  Dat was niet helemaal onze bedoeling omdat het nadrukkelijk nog niet ging om formele standpunten van de vereniging. Maar het is verder ook geen ramp. We hebben echter in deze publiciteit wel aanleiding gezien  deze brieven ook met het ministerie van BZK te delen. Op de (extra) ALV van 25 september 2015 wil het bestuur graag verder met de leden in discussie over de onderwerpen uit de brief van minister Plasterk. 

Arno Visser wordt President van het College van de Algemene Rekenkamer. De ministerraad heeft ingestemd met het voorstel van minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties om hem voor benoeming voor te dragen. Hij volgt Saskia J. Stuiveling op die eind mei afscheid heeft genomen.

Arno is sinds 2012 lid van het College van de Algemene Rekenkamer en is eind 2013 gekozen als bestuurslid van de NVRR namens de AR. De benoeming tot President van het College van de Algemene Rekenkamer gaat in per 15 oktober 2015.

Bron: www.rijksoverheid.nl

Op vrijdag 26 juni heeft op initiatief van het bestuur een ledenraadpleging plaats gevonden in de raadszaal van de gemeente Ede. Er waren 25 belangstellenden aanwezig. Aan het begin van het overleg werd vastgesteld dat het niet om een ALV ging, omdat aan de voorwaarden van een ALV niet was voldaan. De voorzitter, Jan de Ridder, legde uit waarom het bestuur toch had gekozen voor deze ledenraadpleging.  Vooruitlopend op de reactie die de minister moet geven op de aangenomen motie Fokke is  het bestuur van de NVRR door het departement in de gelegenheid gesteld kennis te nemen van de mogelijke redeneerlijn van de minister. Vanwege de korte beschikbare  reactietijd bleek het niet mogelijk om uitgebreid via een formele ALV de leden om een mening te vragen. Het bestuur wilde echter wel adequaat reageren richting het ministerie maar realiseert zich dat de gang van zaken qua proces niet de schoonheidsprijs verdient en had ook liever eerst een ALV gehouden.

Proces

Als eerste punt werd er daarom gesproken over het proces. De keuze voor de vereniging is (a) vooraf mee doen en input leveren bij een reactie van het ministerie naar de 2^e kamer of (b) achteraf  reageren. De voor- en nadelen worden besproken en de conclusie wordt getrokken dat zoiets sterk afhankelijk is van het betreffende onderwerp. Je moet er in ieder geval voor zorgen dat je altijd achteraf nog kunt reageren met een standpunt.

Inhoud

Inhoudelijk staan a.g.v. de motie Fokke vier thema’s ter discussie:

1. Regionalisering, m.a.w. kleinere rekenkamer(commissie)s verplichten samen te werken
2. Kleinere rekenkamer(commissie)s onderbrengen bij provinciale rekenkamers
3. Afschaffen van rekenkamercommissies (geen raadsleden meer in de rekenkamer)
4. Kwaliteit

Het merendeel van de aanwezigen was van oordeel dat regionalisering alleen moet plaats vinden als gemeenten hier zelf voor kiezen en dat onderbrengen van kleinere rekenkamer(commissie)s bij de provinciale rekenkamers moet worden afgeraden.

De meerderheid was eveneens van mening dat kwaliteit een belangrijk thema is dat nog meer aandacht mag krijgen binnen de vereniging en dat het erg plezierig zou zijn als het ministerie voor kwaliteitsbevordering subsidie beschikbaar zou stellen. In de snelheid om deze ledenraadpleging te houden is de uitwerking en organisatorische inbedding van het thema kwaliteit als mogelijke houtskoolschets (te) kort geformuleerd, met als gevolg onduidelijkheid. In de verdere uitwerking zal hier meer aandacht voor zijn aan de hand van concrete voorstellen.

Het thema raadsleden wel of niet in de rekenkamer riep de meeste controversiële reacties op. Er waren zowel voor- als tegenstanders van het idee om de variant rekenkamercommissie af te schaffen. Ook waren er aanwezigen van mening dat dit een politieke kwestie is waar de NVRR zich niet mee moet inlaten. We spraken af dat er over met name dit onderwerp alsnog een ALV wordt belegd. Die is inmiddels gepland voor vrijdagmiddag 25 september.

Al met al mag worden geconstateerd dat de bespreking in een constructieve sfeer heeft plaats gevonden.

Wil Oosterveld

secretaris NVRR

Kennisdelen op een hoger plan brengen. Dat staat centraal tijdens de samenwerkingsbijeenkomst van de NVRR en de Algemene Rekenkamer op 17 september 2015.

We nodigen alle collega’s van lokale, provinciale en waterschapsrekenkamer(commissie)s uit om op 17 september samen met de collega’s van de Algemene Rekenkamer op expeditie te gaan.

Tijdens de expeditie zoeken we antwoord op vragen, waar we als rekenkamers allemaal mee te maken hebben. Dit doen we in kleine teams rondom zes verschillende thema’s. Meerdere teams gaan aan de slag met eenzelfde thema en aan het eind van dag presenteert elk team zijn antwoord op de gestelde vraag. De presentaties vinden plaats per thema. Dus teams die aan eenzelfde thema hebben gewerkt, zien elkaars presentaties en kunnen zo van elkaar leren.

Om informatie te verzamelen is er tijdens de dag volop gelegenheid om workshops te volgen. Daarnaast zorgen toonaangevende experts voor inspiratie en leveren zij gratis advies! 

Zie verder de agenda van de NVRR >>

De NVRR wordt geleid door een vrijwilligersbestuur bestaande uit 7 leden. Binnen dit bestuur ontstaan per einde 2015 een tweetal vacatures. De huidige secretaris Wil Oosterveld heeft besloten na 7 jaar af te treden en bestuurder Elias de Haan zal niet opteren voor een laatste termijn. De vereniging is daarom op zoek naar een tweetal nieuwe bestuurders.

Gelet op de huidige samenstelling van het bestuur gaat de voorkeur uit naar voorzitters van kleinere of samenwerkingsrekenkamer(commissie)s.

Meer informatie leest u in de profielschets

Tijdens een goed bezocht Jaarcongres in DeFabrique te Utrecht werd vrijdag 17 april het thema ’Out of the box’ in het ochtendprogramma toegelicht door diverse sprekers. Aan de hand van stellingen werd een paneldiscussie gehouden. Het ochtendprogramma werd ludiek afgesloten met een toespraak van prof. Tervuren die op geheel eigen wijze alle aanwezigen van de stoel kreeg en hen luidkeels liet zingen.

Na de netwerklunch was het tijd voor verschillende workshops waarin onder andere social media , ex-ante onderzoek en crowdsourcing aan de orde kwamen. De dag werd met een muzikale wrap-up afgesloten door Bart Kiers.

Volgend jaar zal het congres worden georganiseerd op vrijdag 15 april. 

De prijs is dit jaar in een heel nieuw jasje gestoken. Belangrijkste wijzigingen zijn tweeërlei. Inzenders hoeven geen rapport in te dienen dat beoordeeld wordt, maar moeten een vijftal vragen beantwoorden over hun rapport (of ander product). De tweede belangrijke wijziging is dat de Goudvink een publieksprijs wordt. 

Hoe dingt u mee? 

U beschrijft in maximaal 10 regels om welk product van de rekenkamer(commissie) het gaat, wat de aanleiding was, de eventuele context, en wat van belang is om op voorhand te weten.

Vervolgens beantwoordt u 5 vragen:

1. Waaruit blijkt de doorwerking van het rekenkamerproduct? Heeft het gezorgd voor een – feitelijke of aannemelijke – verandering van het (toekomstig) beleid en waaruit blijkt dat?
2. Geef aan hoe de rekenkamer(commissie) de raad* ondersteund heeft in hun rol en daarmee hun positie heeft verbeterd met het rekenkamerproduct.
3. Geef aan of en hoe de rekenkamer(commissie) blijk heeft gegeven van eigen initiatief bij de verschillende fases van onderzoek, presentatie en bewerkstelligen van de doorwerking.
4. Wat zijn de sterke punten uit het rekenkamerproduct, of waar bent u trots op?
5. Wat zijn de leerpunten waar anderen ook profijt van kunnen hebben?

* waar 'raad' staat kunt u ook lezen 'staten, 'algemeen bestuur' of 'bestuur van de waterschap'

Uw inzending mag maximaal twee A4 bedragen. Wees beknopt en to-the-point. U stuurt uw inzending aan de NVRR per mail aan goudvink2015@nvrr.nl. Uw ingezonden tekst wordt ongewijzigd overgenomen op de eventuele posterpresentatie.

Meer informatie over de procedure en wijze van beoordelen leest u verder op de website >>

Op donderdag 17 september as organiseert de Algemene Rekenkamer samen met de NVRR voor de zevende keer een werkbijeenkomst voor rekenkamer(commissie)s voor lokale, provinciale, waterschaps- en Rijksoverheid. Het thema is ‘waarom moeilijk doen als het samen kan’. Dit jaar combineren we de werkbijeenkomst met het jaarlijkse opleidingsevenement voor medewerkers van de Algemene Rekenkamer en gaan we in groepen een dag aan de slag met onderwerpen uit de onderzoekspraktijk. We horen dan ook graag welk onderwerp aan de orde zou moeten komen tijdens deze dag: inhoudelijk of methodisch. Stuur suggesties naar Monique Mol: m.mol@rekenkamer.nl Meer details volgen zo spoedig mogelijk.

Ook waterschappen moeten de beschikking hebben over een rekenkamerfunctie. Met die boodschap heeft de Waterkring1 de aandacht gevraagd bij de nieuw gekozen bestuurders van de waterschappen. De minister van Infrastructuur en milieu is gevraagd de Waterschapswet daarop aan te passen.

Op dit moment hebben 12 van de 23 waterschappen een rekenkamerfunctie. In tegenstelling tot de gemeenten en provincies is het hebben van een rekenkamerfunctie niet verplicht. Bij behandeling van de Wet modernisering waterschapsbestel is besloten dit aan de waterschappen zelf over te laten. Op dit moment hebben 12 van de 23 waterschappen een rekenkamerfunctie.

Elke vier jaar krijgen de burgers de gelegenheid een nieuw waterschapsbestuur te kiezen. Dit bestuur vertegenwoordigt de burgers. De waterschappen krijgen de komende jaren een steeds belangrijkere rol. Waterschappen geven jaarlijks € 2,5 miljard uit wat betaald wordt uit de waterschapsbelastingen. De komende jaren zullen deze stijgen vanwege de toenemende aandacht voor het waterbeheer en de kwaliteit daarvan.

Het algemeen bestuur is belast met het vaststellen van de kaders voor het beleid; het dagelijks bestuur voert dit vervolgens uit. Net zo als bij gemeenten en provincies. Met een rekenkamerfunctie hebben de leden van het algemeen bestuur (vergelijkbaar met de gemeenteraad) een instrument in handen om te controleren of het beleid ook is uitgevoerd zoals de bedoeling was. Over de besteding van de waterschapsbelastingen moet publiek verantwoording worden afgelegd. De rekenkamer kan hieraan een belangrijke bijdrage leveren door onderzoek te doen naar de doelmatige bestedingen en de effecten daarvan.

De Waterkring bepleit – ondanks het ontbreken van een wettelijke verplichting – het invoeren van de rekenkamerfunctie bij de waterschappen. Over nut en noodzaak hiervan heeft de Waterkring een position paper2 uitgebracht en aan alle waterschapsbesturen toegezonden. Hierin wordt de hoop uitgesproken dat de instroom van waterschapsbestuurders er op zullen aandringen dat die er ook in hun waterschap komt.

Aan de minister van Infrastructuur en Milieu en die van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is gevraagd de verplichting dat elk waterschap over een rekenkamerfunctie moet beschikken in de Waterschapswet op te nemen.

Voor meer informatie: Voorzitter Waterkring en contactpersoon: Alphons Ranner, 06-38501113

tevens voorzitter Rekeningcommissie Delfland

Secretariaat: Kees van Rietschoten, E-mail: rietcvr@gmail.com

tevens secretaris Rekenkamercommissie Rijnland

Klik hier voor de Position Paper "Ontwikkeling van de rekenkamerfunctie bij waterschappen".

Na de Provinciale Staten verkiezingen begint de periode van kennismaken met de nieuwe Statenleden. De NVRR heeft een introductiefolder voor nieuwe Statenleden ontworpen waarin het rekenkamerwerk onder de aandacht wordt gebracht. Kort en bondig wordt aangegeven wat de provinciale rekenkamer doet en wat men van hen kan verwachten. Ook de rol die de Statenleden zelf kunnen spelen bij het werk van de rekenkamer wordt belicht. De folder wordt uitsluitend digitaal aangeboden >>>

Eind 2014 hebben we aan onze leden een drietal drie vragen voorgelegd over de hoogte van het budget in 2014, in 2015 en of de decentralisatie heeft geleid tot verhoging van het budget.

Op het verzoek hebben 90 leden gereageerd. Daarvan heeft één lid aangegeven (nog) niet te weten wat het budget is voor 2015. Twee leden antwoorden in reactie op vraag 3 bevestigend. De antwoorden op vraag 1 en 2 laten zien dat er bij die twee leden ook sprake is van een substantiële stijging. Bij 12 andere leden is ook sprake van een stijging van het budget. Bij 9 daarvan is de stijging zo gering dat het waarschijnlijk een vorm van indexering is. Bij drie leden is sprake van een substantiële stijging die blijkbaar niet samenhangt met de 3D operatie. Een daling van het budget is te zien bij 12 leden en bij 63 blijft het budget gelijk.

Met een positieve blik kan je constateren dat bij 86,7 % van de leden die hebben gereageerd het budget overeind blijft of stijgt. Maar met een meer realistische bril moet de conclusie zijn dat bij 95% er sprake is van minstens een relatieve achteruitgang. We zullen als NVRR dit met nadruk onder de aandacht moeten brengen van onze stakeholders en ook via de media bij het publiek. De forse uitbreiding van taken van de gemeente vraagt ook om meer controle.  

Nieuwsuur heeft eind 2014 ook een onderzoek gehouden naar het budget van de rekenkamers. Ze hebben dat gedaan door vertegenwoordigers van gemeenten te vragen naar het budget voor het vormgeven van de rekenkamerfunctie. Op 25 januari is daar een uitzending aan gewijd. Op de website van Nieuwsuur zijn de resultaten en achtergrond informatie te vinden. Het is ook nog mogelijk om de uitzending nog te bekijken >>>.

In de nieuwsbrief van de NVRR van dinsdag 3 maart staat een foutieve datum van het Voorjaarscongres Kring Noord. In de titel van het stuk over het Voorjaarscongres staat de datum 5 maart 2015, maar het congres vindt plaats op 5 juni 2015. 

Lees meer in de agenda van de NVRR >>

Download de uitnodiging in pdf.