Auteur: NVRR Secretariaat

Uit een geheim gehouden rapport van de Rekenkamer Heerlem van december 2016 blijkt dat de ICT-systemen van de gemeente Heerlen waren tot voor kort onveilig en erg kwetsbaar waren.

Het lukte ethische hackers om orders te plaatsen namens ambtenaren voor duizenden euro's. De rekenkamer wilde de digitale veiligheid onderzoeken omdat uit een onderzoek door Binnenlands Bestuur in 2016 was gebleken dat de meeste gemeenten geen moderne standaarden voor e-mailbeveiliging gebruiken.

De rekenkameronderzoeken die gedaan zijn in Almere, Den Haag en Haarlemmermeer dienden bij dit rekenkameronderzoek als voorbeeld. De rekenkamercommissie Heerlen schakelde net als de andere gemeenten een zgn. 'ethische hacker'in om de kwetsbaarheden in de ICT-systemen bloot te leggen.

Om haar leden te ondersteunen bij het doen van rekenkameronderzoek, voorziet de NVRR haar leden onder meer van betrouwbare, actuele en relevante informatie.

Eén van de middelen die de NVRR hiervoor inzet, is de NVRR Wiki. Recentelijk zijn daar de onderwerpen Omgevingswet en Wet openbaarheid van bestuur aangemaakt. Onder het onderwerp Omgevingswet is belangrijke informatie verzameld van de op handen staande nieuwe wet, waaronder relevante sites, een animatie en een tijdschriftspecial van Geo-Info helemaal gewijd aan dit onderwerp.

Onder het onderwerp Wet openbaarheid van bestuur vindt u informatie over de gerechtelijke uitspraak betreffende het Wob-verzoek van de Stichting Tivoli aan de Rekenkamer Utrecht aangaande gespreksverslagen gebruikt in het rekenkameronderzoek. Stichting Tivoli eiste openbaarmaking van de gespreksverslagen, maar de rechtbank oordeelde dat de geheimhouding gehandhaafd kon blijven. Voor meer informatie klik hier.

Om de rekenkamerrapporten over het brede Sociaal Domein toegankelijk te maken, zijn de rapporten uit de NVRR Bibliotheek verzameld en toegankelijk gemaakt in de Wiki.

Op 8 juni jl. ontmoetten de Brabantse Rekenkamer(commissie)s elkaar in het provinciehuis te Den Bosch. Thema van de bijeenkomst was 'Veranderende rollen van de rekenkamers?'. 

Tijdens de bijeenkomst werden ontwikkelingen als doe-democratie, co-creatie, horizontalisering, overheidsparticipatie, regionalisatie en netwerksturing besproken en de mogelijke gevolgen daarvan voor de werkwijzen van gemeenteraden en gemeentelijke rekenkamers. Als overheden andere soorten doelen stellen, verandert er dan ook iets voor de raden en rekenkamers? Als overheden veel meer met andere partijen samenwerken en hun rollen wijzigen, is er dan ook andere verantwoordingsinformatie nodig? Aan de hand van een algemene inleiding en twee casusbesprekingen volgde een zeer geanimeerde discussie. 

Organisatie/voor meer informatie: Tineke van den Biggelaar (rekenkamer Eindhoven), Jan van den Heuvel (onder meer Best, Oisterwijk, Veldhoven) en Jeroen Kerseboom (Alblasserdam, Dordrecht, Zuidelijke Rekenkamer).

De syllabus ‘Kennis maken met Rekenkamerwerk’ werd in 2016 en 2017 gebruikt door de NVRR.

In de syllabus ‘Kennis maken met Rekenkamerwerk’ wordt ingegaan op zeven thema’s: de organisatie van een rekenkamer(commissie), het onderzoeksprogramma, de startnotitie, de inhuur van externe onderzoekers, de verschillende fasen van het rekenkameronderzoek, de doorlooptijd, het opstellen van conclusies en aanbevelingen, en tenslotte op de omstandigheden die de doorwerking van de conclusies en aanbevelingen bevorderen.

De syllabus bevat een uitnodiging het rekenkamerwerk systematisch aan te pakken en lessen te trekken uit elk onderzoek en de doorwerking daarvan. Hij werd gepubliceerd ter gelegenheid van het koperen jubileum van de vijf provinciale rekenkamers per 1-7–2017.

De deelnemers aan de 3D-denktank van maandag 26 juni jl. zijn onder andere bijgepraat over het onderzoek van de rekenkamer Koggenland over de jeugdzorg. Onder grote belangstelling is met name de aanpak en 'landing' uitgelicht. Er werden interessante voorbeelden van best practices geïllustreerd en kritisch besproken. Daarnaast ontvingen de deelnemers aan de bijeenkomst het kennisdocument in ontwikkeling met de uitdrukkelijke oproep voor feedback.

Ook is in het oude Stadhuis van Utrecht enthousiast gesproken over mogelijke samenwerking met de Inspectie SZW. Concrete gezamenlijke onderzoekthema's als statushouders, armoede en inkomen, participatie van jong volwassenen bieden mogelijkheden om vanuit lokale rekenkamers samen op te trekken met de inspectie. 

Om elkaar te kunnen vinden deelt de 3D-denktank de mailinglijst met Peter Vijgeboom, de contactpersoon van Inspectie SZW.

We sloten af met onderzoeken in voorbereiding en lopende onderzoeken. Veel boeiends zit ook voor het najaar in de pijplijn. Meer informatie? Lees hier het verslag of neem contact op met Tineke van den Biggelaar.

Gemeenten zijn sinds 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de Participatiewet, de WMO 2015 en de Jeugdwet. Ze voeren ook de Wet Publieke Gezondheid (Wet PG) uit. De afstemming tussen deze zorgwetten kan beter, maar er moet niet teveel overhoop worden gehaald in het systeem van de zorgwetten of in de organisatie van het openbaar bestuur.

Dat staat in het advies Zorg voor samenhangende zorg: over zorgwetten die door gemeenten worden uitgevoerd van de Raad voor het openbaar bestuur. Op verzoek van de staatssecretaris van VWS deed de Raad onderzoek naar de afstemming tussen WMO 2015, de Jeugdwet en de Wet PG. Het initiatief voor dit verzoek kwam uit de Tweede Kamer.

De drie belangrijkste aanbevelingen die de Rob in haar rapport doet zijn:

1. De begrippen in de verschillende wetten beter op elkaar afstemmen;
2. Wettelijk ruimte maken voor situaties in de praktijk waarvoor regels geen oplossing bieden;
3. Het voor mensen makkelijker te maken om hun problemen bij gemeenten bespreekbaar te maken.

Op 27 januari 2016 diende de Stichting Tivoli een Wob-verzoek in naar aanleiding van het rekenkamerrapport ‘Een paleis voor de muziek: een onderzoek naar de bouw en exploitatie van Muziekpaleis Tivoli Vredenburg’ (3 november 2015).

In het Wob-verzoek verzocht Stichting Tivoli om openbaarmaking van diverse documenten. De meeste documenten kon de rekenkamer aan Stichting Tivoli verstrekken. Een verzoek om gespreksverslagen openbaar te maken die in het kader van het rekenkameronderzoek waren gevoerd, is door de Rekenkamer geweigerd.

Het Wob-verzoek heeft sindsdien verschillende processtappen doorlopen, uitmondend in een beroep van Stichting Tivoli bij Rechtbank Midden-Nederland. Met haar uitspraak op 21 april 2017 bevestigde de rechtbank dat de Rekenkamer Utrecht de gespreksverslagen niet openbaar hoeft te maken. De rekenkamer is niet op alle weigeringsgronden in het gelijk gesteld.

Volgens de rekenkamer is de betekenis hiervan dat de ze ten behoeve van het onderzoek op vertrouwelijke basis gesprekken kan blijven voeren.

Voor toelichting op deze zaak kunt u contact opnemen met: Gerth Molenaar, Secretaris Rekenkamer Utrecht, 030-286 13 91.

Voor de volledige uitspraak, download de bijlage.

Gemeenten hebben meer rust en stabiliteit in budget en wet-en regelgeving nodig om te voldoen aan hun grote opgave in het sociaal domein. Dat stelt de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) in zijn nieuwe adviesrapport 'Geld (om te) zorgen': geef rust en hevel over.

De Rfv pleit voor meer stabiliteit in de financiering, minder bemoeienis door het Rijk en in meer flexibiliteit in de aanwending van middelen. Ook zouden gemeenten de ruimte moeten krijgen om te experimenteren met nieuwe financiële arrangementen met hun keten- en regiopartners. De Raad suggereert daarvoor het concept van ‘proeftuinen sociaal domein’.