De presentaties en verslagen van de workshops tijdens de AR Samenwerkingsdag op 18 september jl., zijn beschikbaar in de bibliotheek (publicaties) op de website van de NVRR.
Een terugblik op deze dag is al eerder geplaatst.
Verslag en presentatie van Workshop D tijdens de AR Samenwerkingsdag op 18 september 2014. Op het complexe handhavingsterrein van omgevingsveiligheid voeren zes gespecialiseerde regionale uitvoeringsdiensten in mandaat de vergunnings-, toezichts- en handhavingstaken uit die formeel bij gemeenten en provincies zijn belegd. Rekenkamer(commissie)s zijn geïnteresseerd in de uitvoeringspraktijk van deze taken en in dilemma‟s of spanningen die op dit terrein kunnen spelen.
In de workshop op de zesde werkbijeenkomst van de NVRR en de Algemene Rekenkamer verzorgden twee medewerkers van DCMR Milieudienst Rijnmond een introductie hierover: Saskia Bartel is senior stafjurist bij het bureau Directieondersteuning en Boukje van der Lecq is hoofd bureau Staf, beleid en regie bij de Afdeling Haven en Industrie. Na afloop van de presentatie van DCMR vond onder leiding van voorzitter Linda Voetee (Randstedelijke Rekenkamer) een discussie plaats over mogelijke rollen van rekenkamers op dit beleidsterrein en mogelijkheden tot samenwerking hierbij tussen rekenkamers.
Maandag 22 september heeft de Algemene Rekenkamer de website www.checkjeschoolgebouw.nl gelanceerd. Hierop kunnen leraren, leerlingen en ouders in het primair en voortgezet onderwijs hun schoolgebouw beoordelen. Ook kunnen zij foto’s van hun gebouw uploaden. Met de antwoorden en foto’s willen we de geschiktheid van de gebouwen voor het onderwijs laten zien. Deelnemers zien direct de resultaten voor hun school tot dan toe, afgezet tegen het landelijk gemiddelde. De site blijft open voor onderzoek tot 26 oktober 2014. Daarna zijn de resultaten (het landelijk gemiddelde en het resultaat per school) voor iedereen zichtbaar.
Wilt u ons helpen bij ons onderzoek? Doe dan mee via de website en/of breng het onderzoek onder de aandacht bij leraren, leerlingen en ouders in uw omgeving. Het zou ons ook erg helpen als u de komende maand op social media wil meepraten, retweeten, delen en liken.
Breder onderzoek
Dit online gebruikersonderzoek is onderdeel van een breder project. We onderzoeken ook hoe gemeenten en schoolbesturen samen het rijksbeleid voor onderwijshuisvesting uitvoeren. Daarbij richten we ons onder meer op de verdeling van taken tussen gemeenten en schoolbestuur, en in het bijzonder op doordecentralisatie (het overdragen van gemeentelijke huisvestingstaken en de bijbehorende middelen aan het schoolbestuur) en de consequenties daarvan voor de invulling van de zorgplicht voor onderwijshuisvesting door gemeenten. Andere thema’s zijn renovatie en multifunctionele centra, al of niet in samenwerking met woningcorporaties.
Voor dit deel van het onderzoek hebben we casusonderzoek gedaan in zes gemeenten en analyseren we doordecentralisatiecontracten. Bovendien maken we dankbaar gebruik van de ruim vijftig rapporten van lokale rekenkamers over onderwijshuisvesting. Een overzicht van de ons bekende rapporten treft u in bijgevoegd Excel bestand (bestand 1). Het eindrapport publiceren we in het voorjaar van 2015.
Achtergrond
Goede schoolgebouwen zijn belangrijk voor de kwaliteit van het onderwijs. Nederland telt ruim 10.000 schoolgebouwen voor basis, voortgezet en speciaal onderwijs. In 2012 gaven schoolbesturen en gemeenten ongeveer € 2,6 miljard uit om scholen te bouwen, te onderhouden, schoon te maken, te verwarmen en verlichten. Sinds 2009 is er al veel te doen over schoolgebouwen, onder meer over het gebrek aan frisse lucht, de aanwezigheid van asbest en de suboptimale taakverdeling tussen gemeenten schoolbesturen op het vlak van huisvesting die is vastgelegd in de onderwijswetgeving. Per 2015 wijzigt de taakverdeling tussen gemeenten en schoolbesturen in het primair onderwijs. Eerder publiceerden wij een brief aan de Tweede Kamer met aandachtpunten bij deze overheveling van de verantwoordelijkheid voor buitenonderhoud van gemeenten naar schoolbesturen (zie bestand 2).
Kijk voor meer informatie over het volledige onderzoek op het werkprogramma van de Algemene Rekenkamer: http://bit.ly/AROWH1 of mail J.Burgert@rekenkamer.nl. U kunt ons volgen op @Rekenkamer, www.facebook.com/rekenkamer en #checkjeschoolgebouw.
De Staatsrechtconferentie van 2014 heeft als thema: De architectuur van het openbaar bestuur. Over collectieve en individuele besluitvorming. Zij vindt plaats op vrijdag 19 december in Groningen. Centraal staat de vraag of de wijze waarop individuele en collectieve besluitvorming en de verantwoording daarover is vormgegeven nog steeds adequaat is.
Vanuit de NVRR contacten met "Bouwstenen voor sociaal" ontvingen wij een interessante publicatie 'Handvatten voor rekenkameronderzoek naar vastgoed'. De interesse voor het vastgoed van gemeenten is sterk toegenomen. Leegstand op de vastgoedmarkt zorgt ervoor dat gemeenteraden ook de risico’s van het eigen bezit willen weten. In het artikel, dat in de NVRR bibliotheek is opgenomen, leest u waarom het zo belangrijk is duidelijke keuzen te maken bij Rekenkameronderzoek naar het gemeentelijke vastgoed.
Op 4 december organiseert Bouwstenen een bijeenkomst over dit onderwerp. In de Agenda leest u meer over deze bijeenkomst waarbij leden van rekenkamers een korting op de toegangsprijs krijgen.
Van de kant van diverse leden hebben we melding gekregen over het feit dat vanuit een adres in Amsterdam een verzoek wordt gedaan in het kader van de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) om informatie over de rekenkamers/ rekenkamercommissies. Hoewel de verzoeken aan de colleges van B&W worden gedaan, worden we als rekenkamers hier toch vaak mee geconfronteerd. Het gaat om maar liefst 18 vragen. Er zijn regelingen in de maak bij het Ministerie om dit soort verzoeken het hoofd te bieden, maar daar hebben we op dit moment nog niets aan. Er zit niets anders op dan de vragen tijdig te beantwoorden. Het is van groot belang hierbij de wettelijke termijnen in acht te nemen en eventueel uitstel te vragen. Overleg binnen uw gemeente altijd met de juridische afdeling of jurist als de beantwoording bij uw rekenkamer of rekenkamercommissie wordt neergelegd!
We wensen u veel succes!
Op 14 november 2014 houdt de Waterkring, waarvan de voorzitters van de rekenkamercommisies en rekeningcommissies bij waterschappen deel uit maken haar 2e najaarsvergadering en wel van af 13.30 (tot uiterlijk 17.30) bij de Unie van Waterschappen, Koningskade 40, 2596 AA te Den Haag. De bijeenkomst is vrij toegankelijk. Wel moet men zich vooraf per email aanmelden bij K. van Rietschoten of bij
A. Ranner.
Over deze vraag hebben lokale, provinciale rekenkamer(commissie)s, en rekenkamercommissie(s) voor Waterschappen zich samen met Algemene Rekenkamer gebogen.
Door het uitgelopen debat van de avond er voor en onverwachte verplichte afspraken vandaag was minister Plasterk helaas verhinderd zijn toespraak te houden voor de ruim 100 aanwezigen. Directeur-generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties op het ministerie van Binnenlandse Zaken, Gert-Jan Buitendijk was gelukkig in de gelegenheid deze taak over te nemen.
In zijn speech benadrukte Buitendijk het belang van Rekenkamers in verband met onder andere democratische controle en goed openbaar bestuur. Niet alleen de gemeenten krijgen veel nieuwe taken in verband met de decentralisaties, dit geldt ook voor de rekenkamers. Het ministerie wil de positie van lokale, provinciale rekenkamers verder verbeteren nu de budgetten onder druk staan.
Rekenkamers krijgen ook nieuwe onderzoeksbevoegdheden voor het doen van onderzoek naar samenwerkingsverbanden. De minister zal de werking van het nieuwe stelsel blijven monitoren, maar ontvangt graag input vanuit het veld inzake nieuwe ontwikkelingen waar men tijdens de transitie mee wordt geconfronteerd. Bij monde van Buitendijk sprak de minister ook de slapende rekenkamers aan op hun verantwoordelijkheden.
Gerrit Hagelstein van de NVRR stond stil bij de vraag wat de komende tijd, met name de 3D’s ons gaat brengen? En wat wordt positie en rol daarin van de rekenkamer?
Met de 3D’s zijn belangrijke vraagstukken verbonden, Hagelstein benoemde er drie:
De wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen geeft rekenkamers meer mogelijkheden tot samenwerking en samen onderzoeken. Samenwerking heeft zowel voor- als nadelen afhankelijk van de concrete context en of de samenwerking ook echt werkt.
Welke mogelijkheden hebben rekenkamers om daar invulling aan te geven?
Hagelstein is van mening dat het daarom niet verkeerd is als rekenkamers een gemengde samenstelling kennen van onderzoekers en lokale politici. Deze mix kan namelijk bijdragen aan een goede lokale verankering van de onderzoeksresultaten.
Barbara Goezinne, onderzoeksdirecteur van de Algemene Rekenkamer ging aansluitend in op de rol die rekenkamers kunnen en willen innemen bij het onderzoek naar de 3D’s.
Gaan wij maatwerk bieden? Of dient er sprake te zijn van eenheid van beleid of van rekenkameronderzoek? En daarmee van eenvormige rekenkamerinstituties op lokaal/regionaal niveau, werkend vanuit vergelijkbare mogelijk universele standaarden?
Tijdens vijf interactieve, besloten, workshops kon men van gedachten wisselen welke rol men als rekenkamer kan gaan spelen, wel een die bij de rekenkamer en de bijhorende gemeente past.
Wordt zij een volger van de geldstromen, controleur van regels, ondersteuner van lerend vermogen, agenda-setter, probleemoplosser, deskundige, mediator, controleur van beleidsuitvoering of een luisterend oor voor problemen van burgers.
Rond lunchtijd werd de bijeenkomst plenair afgesloten met het benoemen van een aantal parels van het afgelopen jaar, onder andere:
Gemeenten krijgen maximale bestedingsvrijheid bij de uitvoering van de taken in de jeugdhulp, langdurige zorg en begeleiding naar werk waarvoor zij vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk zijn. Het geld dat hiermee is gemoeid komt rechtstreeks in het gemeentefonds als integratie-uitkering. Gemeenten kunnen het geld naar eigen inzicht besteden, zodat zij maximaal in staat worden gesteld worden lokaal maatwerk te leveren. Minister Plasterk (BZK) heeft daarover bestuurlijke afspraken gemaakt met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
Bij de overdracht van taken naar gemeenten is het van belang dat gemeenten de taken financieel, organisatorisch en bestuurlijk goed kunnen uitvoeren. Eén van de belangrijke uitgangspunten is altijd geweest dat gemeenten voldoende beleidsvrijheid hebben om goed te kunnen inzoomen op de lokale behoefte aan zorg en begeleiding naar werk. Daarin ligt ook het belang van de bestuurlijke afspraken die de minister en de VNG hebben gemaakt. Aan het gemeentefonds wordt in 2015 10,3 miljard euro toegevoegd voor uitvoering van de gedecentraliseerde taken. Het kabinet en de VNG hebben afgesproken om de komende drie jaar deze middelen in ieder geval in te zetten voor de uitvoering van de nieuwe gedecentraliseerde taken in het sociaal domein, zodat gemeenten op tijd klaar staan en kunnen voorkomen dat burgers tussen wal en schip belanden.
Met de afspraken die nu gemaakt zijn, kan de vorming van een speciaal sociaal deelfonds binnen het gemeentefonds komen te vervallen. Minister Plasterk trekt het wetsvoorstel dat daartoe was ingediend bij de Tweede Kamer in. Dat heeft de minister vandaag aan de Tweede Kamer laten weten.
Gemeenten krijgen maximale bestedingsvrijheid bij de uitvoering van de taken in de jeugdhulp, langdurige zorg en begeleiding naar werk waarvoor zij vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk zijn. Het geld dat hiermee is gemoeid komt rechtstreeks in het gemeentefonds als integratie-uitkering. Gemeenten kunnen het geld naar eigen inzicht besteden, zodat zij maximaal in staat worden gesteld worden lokaal maatwerk te leveren.