Eind 2016 is in de gemeente Nieuwkoop door de raad de gemeentelijke woonvisie 2016 – 2025
vastgesteld. In 2020 heeft de gemeenteraad van Nieuwkoop opdracht gegeven om de woningbouw te
versnellen. Het college heeft de motie uitgevoerd door een analyse op te stellen met verschillende
scenario’s voor de woningbouw in Nieuwkoop. Hierin worden scenario’s geschetst voor de versnelling
van de woningbouw. De raad heeft in 2021 de versnellingsopgave bekrachtigd met het raadsbesluit
‘Nieuwkoop bouwt’. Met de uitvoering van het gekozen scenario is het de bedoeling om de beoogde
woningbouwopgave van 1.900 woningen in de periode 2019 tot 2030 te realiseren. Nu twee jaar later is
het goed om een eerste balans op te maken waar de gemeente staat in de uitvoering van deze opgave.
Om deze versnelling te realiseren is het ook relevant welke instrumenten ter beschikking staat van de
gemeente. De gemeente Nieuwkoop heeft het instrumentarium op het gebied van wonen geactualiseerd
en onder andere een doelgroepenverordening, mogelijkheden tot startersleningen, een antispeculatiebeding
en woonfonds heeft vastgesteld.

Deze inzet van de gemeente Nieuwkoop vindt plaats in een grillige Nederlandse woningmarkt. De
verhitte woningmarkt koelt langzaam af. Toch blijft het lastig voor starters om een woning te vinden,
aldus de Nederlandsche Bank.1 Verder is een recente trend dat projectontwikkelaars zich genoodzaakt
zien om nieuwbouwprojecten stil te leggen, omdat koopwoningen onvoldoende verkocht worden. Dit
betekent dat de woningbouwopgave verandert, niet alleen wat betreft het aantal te realiseren
woningen, maar ook wat betreft de relatie tussen vraag en aanbod en de verbinding met andere
beleidsvelden. Deze ontwikkelingen zijn relevant voor de realisatie van de beoogde Nieuwkoopse
woningbouwopgave.

Vanwege de complexiteit van de opgave, de impact van dit vraagstuk voor inwoners voert de
Rekenkamer Nieuwkoop in 2023 dit onderzoek uit naar de versnelling van de woningbouwopgave en
uitvoering van het vastgestelde beleid. In een gesprek tussen Rekenkamer en gemeenteraad op 20 april
2023 bleek dat de raad veel interesse heeft voor dit onderwerp en het een belangrijke opgave acht voor
de gemeente. Dit onderzoek past ook bij de behoefte van raadsleden om de voortgang van de
versnelling van de woningbouwopgave en de invloed die de raad hier op heeft als een tussenbalans in
beeld te brengen.

De centrale vraag in dit onderzoek is:
In hoeverre zijn de doelstellingen van het woonbeleid van de gemeente Nieuwkoop gerealiseerd en
in hoeverre sluit het vastgestelde instrumentarium aan op de ontwikkelingen met betrekking tot de
huisvestingsopgave?