In de gemeente Weert zijn 17 wijk- en dorpsraden: voor de 11 wijken en het centrum van Weert en
de 5 dorpen. Sommige wijk- en dorpsraden bestaan sinds de jaren ’80. Een wijk- of dorpsraad is
een door burgemeester en wethouders erkende organisatie en richt zich op het optimaliseren van
de leefbaarheid en sociale samenhang in een wijk of dorp. Een wijk- of dorpsraad bestaat uit
inwoners die zich op vrijwillige basis inzetten voor hun wijk of dorp. Vaak worden zij geplaatst in
een bredere context van wijkgericht (of gebiedsgericht) werken – een manier van werken waarbij
in de beleids- en uitvoeringsfase nadrukkelijk van buiten (de samenleving, het gebied, de wijk)
naar binnen (de ambtelijke organisatie) wordt gehandeld.
In Weert wordt de term wijkgericht werken niet actief gebruikt. Wel is er nadrukkelijke aandacht
voor overheidsparticipatie, een filosofie die nauw verbonden is met dit concept.
Maatschappelijke vraagstukken worden in toenemende mate (mede) aangepakt door
maatschappelijke organisaties, ondernemers en burgerbewegingen. Burgers en organisaties zijn
zelfstandiger en autonomer geworden, grenzen tussen regio’s en publieke domeinen vervagen.
Voor gemeenten – die voorheen de regie voerden – is het zoeken naar een nieuwe rol. Dat
betekent dat besturen in deze tijd meer en meer plaatsvindt zonder blauwdrukken die ontwikkeld
en opgelegd zijn in hiërarchische verhouding. Dit krijgt extra aandacht in de context van wijk- en
dorpsraden. Zij zijn een belangrijke actor in de overheids- én burgerparticipatie. De wijk- en
dorpsraden zijn voor de gemeente een middel om bij de inwoners in het gebied te komen. Vaak
ligt er een set aan afspraken over de samenwerking aan ten grondslag. Er kan echter
gemakkelijke ruis ontstaan over rolinvulling.
Aanleiding voor dit onderzoek zijn verschillende signalen dat de samenwerking en communicatie
tussen de wijk- en dorpsraden en de gemeente niet optimaal verloopt. De rekenkamer van Weert
heeft daarom laten onderzoeken hoe wijk- en dorpsraden op dit moment ondersteund worden
door de gemeente, hoe zij functioneren en welke opties er zijn om de samenwerking tussen de
gemeente en de wijk- en dorpsraden in Weert toekomstbestendig in te richten. Het onderzoek
richt zich hiermee op de werking en effectiviteit van het huidige beleidskader en de
samenwerking met de wijk- en dorpsraden. De afbakening in de tijd richt zich primair op de
afgelopen jaren (2019-2023), waarbij wel een tijdlijn wordt geschetst van de (beleidsmatige)
aanloop tot deze periode.