De inschrijving voor het DoeMee-onderzoek 2024 is geopend. De online startbijeenkomst zal maandag 18 december plaatsvinden. Je kunt je hieronder aanmelden voor de startbijeenkomst.
Wil jij leren van de rode draden uit de rekenkameronderzoeken van de meta-analyse Woonbeleid? Luister dan naar het lunchwebinar op 8 februari 2024 van 12:00 tot 13:00 met SWECO, die de meta-analyse uitvoerde.
Rekenkameronderzoeken bieden een schat aan informatie. Via het metadossier zijn in juli 2022 de rekenkamerrapporten over wonen systematisch gebundeld en ontsloten. Daarop heeft SWECO nu een inhoudelijke verdiepingsslag gemaakt. Het onderzoek geeft inzicht in de beleidsmatige vraagstukken die rekenkamers onderzoeken en de lessen die hieruit volgen. Daarnaast heeft SWECO gemeente overstijgende vraagstukken en lacunes die nog aandacht vragen in beeld gebracht. Daarmee geeft het onderzoek inzicht in de (beleidsmatige) rode draden die binnen de rekenkameronderzoeken naar voren komen. Deze kennis delen we ook graag met jou!
In het najaar van 2024 gaat in Amersfoort weer een nieuwe editie van de cursus van start. Enthousiaste docenten staan klaar om iedereen tijdens vier bijeenkomsten wegwijs te maken in de beginselen van onderzoek en organisatie van rekenkamers. Na een startbijeenkomst zijn er drie bijeenkomsten waarin een reeks van onderwerpen aan de orde komt. Het programma is als volgt:
Na afronding ontvangt u een getuigschrift van de NVRR.
De bijeenkomsten worden gehouden bij Gradus groep in Amersfoort.
Bovenstaande prijs is inclusief koffie, thee en lunch.
De inschrijving voor de introductiecursus is gesloten, de cursus zit vol.
De 5-daagse postacademische cursus Rekenkameronderzoek wordt verzorgd door de Erasmus Universiteit Rotterdam in samenwerking met de NVRR en is bedoeld om handvatten te bieden voor het opzetten en (laten) uitvoeren van kwalitatief hoogwaardig rekenkameronderzoek. In oktober en november 2024 vindt de cursus voor de 19e keer plaats.
1, 2, 3 oktober en 6 en 7 november.
€ 2250,- (bij het cursusgeld zijn lunches, koffie/thee en cursusmateriaal inbegrepen. Alle bedragen zijn vrijgesteld van btw)
Ben je lid van de NVRR? Heb je eerder een programma bij ESSB Academy gevolgd? Of je bachelor of master behaald aan Erasmus Universiteit Rotterdam? Dan ontvang je 10% korting op de cursusprijs.
Op 24 november organiseerde de kring noord haar wintercongres in de historische statenzaal van de provincie Groningen. Hier is de Goudvink uitgereikt aan de winnaar.
De goudvink jury ging in conclaaf over de drie mooie genomineerde rapporten. Benieuwd wie gewonnen heeft? Bekijk onderstaande video.
De jury bestaat uit Laurens de Graaf, Klaartje Peters, Peter van der Knaap, Joyce Satijn, Hans Bekkers en Utrechts wisseljurylid Paul Venhoeven. De jury wordt ondersteund door Etienne Lemmens, Lies van Aelst en Jolien Wiegman.
In de verdiepende module P&C-cyclus maak je kennis met alle onderdelen van de P&C-cyclus van een gemeente en krijg je inzicht hoe je deze als gemeentelijke rekenkamer kunt benutten. Dit is geen verdiepende module gemeentefinanciën of BBV.
In deze module staat de P&C-cyclus centraal en krijg je op hoofdlijnen inzicht in hoe je de bijbehorende documenten van de P&C cyclus als rekenkamer kunt lezen en benutten. Je krijgt inzicht in de functie van de P&C cyclus en aan de hand van de P&C-cyclus voor begroten en verantwoorden leer je hoe de financiën van de gemeente op hoofdlijnen zijn opgebouwd. Verder krijg je bij elke fase van de P&C-cyclus aan de hand van een actieve oefening inzicht in de manier waarop je als rekenkamer deze fase kunt benutten. Na afloop van de cursus kun je de stukken van de P&C-cyclus begrijpen en beredeneren welke instrumenten je hebt om raadsleden te ondersteunen in hun kaderstellende en controlerende rol.
De verdiepende module P&C-cyclus is gericht op de leden en ondersteunende staf van gemeentelijke rekenkamer.
De module zal worden verzorgd door dr. Sjoerd Keulen. Sjoerd is expert onderzoeker bij de Algemene Rekenkamer en bestuurslid van de rekenkamer Utrecht.
Op donderdag 30 november 2023, van 16:00 – 17:00 uur, wordt de tweede editie van ‘Beleidsevaluatie in theorie en praktijk – Het ontwerpen en uitvoeren van evaluatie- en rekenkameronderzoek’ feestelijk gepresenteerd aan Pieter Duisenberg, sinds september 2023 president van de Algemene Rekenkamer.
Dit vindt plaats op de ‘Spaanse Trap’ van de Campus Den Haag van de Universiteit Leiden (Wijnhavengebouw, Turfmarkt 99, 2511 DP Den Haag).
Inschrijven
U kunt zich voor de boekpresentatie inschrijven door een e-mail te sturen naar m.vanderhorst@boom.nl.
Het thema vertrouwen in de overheid is bijzonder actueel: uit onderzoek komt het inzicht dat inwoners vertrouwen in de overheid verliezen. Het Rijk heeft veel taken op afstand gezet, bij Zelfstandige Bestuursorganen en Rechtspersonen met een wettelijke taak, maar ook veel door decentralisatie naar medeoverheden. Zeker gemeenten als overheid die het dichtste bij de inwoner staat hebben dus een belangrijke rol in de dienstverlening aan die inwoner. Hoe zorgen die gemeenten er voor dat ze er zijn voor die inwoners die hun gemeente nodig hebben? Wat is de juiste werkwijze, hoe gaat het met bijvoorbeeld het sinds de drie decentralisaties veelgehoorde maatwerk in de praktijk? En hoe kunnen we hier als decentrale rekenkamers betekenisvol onderzoek naar doen? En zo wellicht ook nog bijdragen aan het herstel van vertrouwen van de inwoners in die (decentrale) overheid?
In dat laatste zit een belangrijk punt waar we als rekenkamers verder over kunnen nadenken. Als rekenkamers iets kunnen bijdragen zullen we meer en vaker inwoners (en bedrijven en maatschappelijke organisaties) bij onderzoeken moeten betrekken en actiever (dan alleen maar op de website zetten van een rapport) over de resultaten moeten communiceren. Dit zal balanceren worden tussen pijnpunten blootleggen maar toch bouwen aan vertrouwen. Een relevante vraag hierbij is: Zullen kritische constateringen niet juist worden gelezen als ‘zie je wel, de overheid bakt er niets van’ en dus eerder bijdragen aan het wantrouwen?
De rekenkamer van de toekomst – de toekomst van de rekenkamer
Afgelopen jaar vierde onze vereniging haar 20-jarige bestaan. Een groot feest waar we terugkeken op de ontwikkeling en successen van de rekenkamergemeenschap. We wierpen ook alvast een kleine blik vooruit. Op ons najaarscongres werpen we de blik een stuk verder vooruit! Waar staan rekenkamers in 2044? Wat hebben we daar voor nodig? En, minstens zo belangrijk, we kijken samen naar wat er nodig is voor een sterke rekenkamer met impact. Wat daar in ieder geval behulpzaam bij gaat zijn, is het handboek voor rekenkamerwerk. Dit boek zal tijdens ons congres aan het Ministerie van BZK overhandigd worden en natuurlijk aan alle deelnemers.
Op dit congres spreken Geerten Boogaard en Harmen Binnema over hun onderzoek, in samenwerking met onze vereniging, naar sterke rekenkamers. Martin Schulz van de NSOB neemt ons mee in de politiek van het tellen, een onderzoek dat hij uitvoerde voor de rekenkamer Meijerijstad. Bodil Jurg blikt met ons vooruit naar rekenkamers in 2044 en trends waar we als rekenkamers mee te maken gaan krijgen. We reiken daarnaast de goudvink uit én presenteren het handboek voor rekenkamers!
De Rekenkamer Enschede bestaat dit jaar 25 jaar. Dat vieren we met een symposium met interessante sprekers op vrijdagmiddag 8 december.
U bent welkom vanaf 13:15 voor een kop koffie of thee. Het programma start om 13:45. Op het programma staan meerdere interessante sprekers en twee levendige panelgesprekken. Om 16:30 sluiten we af met een gezellige borrel.
Locatie van het symposium is het Auditorium in de Museumfabriek, Het Rozendaal 11, Enschede.
Aanmelden graag uiterlijk 30 november via rekenkamer@enschede.nl.
Dit najaar heeft de Algemene Rekenkamer een voor iedereen toegankelijke publieksversie gepubliceerd van de Handleiding doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoek. In deze handleiding bespreekt de Algemene Rekenkamer alle componenten die belangrijk zijn bij het ontwerpen en uitvoeren van rekenkameronderzoek naar doelmatigheid en doeltreffendheid, zoals het formuleren van toetsende vragen, vormgeven van normen en toepassing van onderzoeksmethoden. Maar hoe kun je dit lokaal in de rekenkamer toepassen?
Op 27 februari zal Ruud van Druenen, senior onderzoeker en methodologisch adviseur bij de Algemene Rekenkamer en voormalig lid van de Rekenkamer Wageningen, samen met collega’s in een webinar ingaan op hoe deze handleiding decentrale rekenkamers kan helpen om rekenkameronderzoek te doen. Dat gebeurt zo veel mogelijk op basis van de wensen van deelnemers. Mocht je op basis van het lezen van de handleiding al vragen hebben over de handleiding, deel deze dan via info@nvrr.nl. De webinar zal zoveel mogelijk worden gebaseerd op de ontvangen input.
Het webinar is op 27 februari, 12-13u.
Afgelopen maandag is de goudvink jury in conclaaf gegaan over de drie mooie genomineerde rapporten. De jury bestaat uit Laurens de Graaf, Klaartje Peters, Peter van der Knaap, Joyce Satijn, Hans Bekkers en Utrechts wisseljurylid Paul Venhoeven. De jury wordt ondersteund door Etienne Lemmens, Lies van Aelst en Jolien Wiegman kwamen zij tot een winnaar. Benieuwd wie gewonnen heeft? Kom naar het NVRR congres van de kring noord op 24 november!
Deze handleiding geeft inhoudelijke ondersteuning bij het doen van doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoek door rekenkamers.
Marjolein van Asselt is directeur van de Rekenkamer Rotterdam. Tot voor kort was zij ook hoogleraar Risk Governance aan de Universiteit van Maastricht. Voordat ze voor de rekenkamer werkte was Marjolein raadslid bij de Onderzoeksraad voor Veiligheid en bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. We spraken met Marjolein over haar drijfveren en ervaringen.
‘Dat is een grappig verhaal. Ik zat in mijn laatste jaar bij de OVV, de wetgever bepaalt daar hoe lang je het werk mag doen. Ik wilde voor de publieke zaak onderzoek blijven doen. Toen zag ik deze vacature op linkedin en dacht ik “ken ik nog iemand die ik hier op kan wijzen?”, dus klikte ik op de vacature. Ik dacht eigenlijk niet aan mezelf. Toen las ik de vacature en dacht ik dit is gewoon een interdisciplinair onderzoeksinstituut voor lokaal beleid voor de gemeenteraad. Het heeft de breedte van de WRR en het zit net als de OVV dicht op de praktijk. Ik twijfelde wel even, want ik mocht nog een jaar bij de OVV, maar mijn omgeving zei “misschien moet je wat sollicitatie ervaring opdoen”. Dus ik solliciteerde eigenlijk om warm te lopen. Ik leerde de rekenkamer pas kennen toen ik er al werkte. Zelf had ik heel weinig beeld bij de inhoud van rekenkamerwerk en ik had niet scherp dat al die onderzoeksinstituten die je op Rijksniveau hebt, lokaal ontbreken. Dat vond ik schrikken. Ik probeer in mijn Haagse netwerk helder te maken dat al dat werk dat op nationaal niveau door vele instituten gedaan wordt, lokaal door de rekenkamer en ombudsman gedaan worden. Dat is nogal een verantwoordelijkheid! Als wij iets niet op kunnen pakken, blijft het gewoon liggen, terwijl er op nationaal niveau zoveel meer onderzoeksinstituten zijn. De ombudsman en rekenkamer zijn lokaal de enige onafhankelijke adviesorganen. Ons onafhankelijke onderzoek is daarmee een belangrijk en groot goed. We bieden raadsleden inzichten om hun werk nog beter te kunnen doen. Toen ik mensen vertelde dat ik hier kwam werken, merkte ik dat heel veel mensen onbekend waren met rekenkamers. Ik probeer het werk daarom zo bekend mogelijk te maken!’
‘De ervaringen die ik meebreng zijn vanuit de WRR, OVV, bestuurslid jonge academie en als voormalig hoogleraar. Ik ben een ervaren onderzoeker. Die onderzoekservaring breng ik mee in combinatie met de bestuurlijke ervaring om ook te zorgen dat er iets met onderzoeken gebeurt. Krantenkoppen zijn niet hetzelfde als doorwerking. We doen het uiteindelijk om te helpen verbeteren en veranderen en om inzicht te geven in complexe dossiers.’
‘In mijn vorige banen (WRR en OVV) stonden we toch wat verder af de volksvertegenwoordigers. Onderzoekers kunnen van rekenkamers leren hoe je met behulp van onderzoek de democratie kunt ondersteunen. Vanuit iemand bij de universiteit geredeneerd: je doet bij een grote rekenkamer zoals Rotterdam echt fulltime onderzoek. Je hebt de tijd en ruimte om je te verdiepen en je hebt directe impact. Op de universiteit heb je toegang tot alle wetenschappelijke kennis, als rekenkamer heb je toegang tot data bij gemeenten waar universiteiten vaak geen toegang toe hebben.
Ik roep wetenschappers ook wel op, werk samen met rekenkamers! In die samenwerking is veel te halen!’
In haar afscheidsrede als hoogleraar legde Marjolein ook veelvuldig de link tussen rekenkamers en ander wetenschappelijk werk.
In het lunchwebinar presenteert Etienne Lemmens de meest recente meta-analyse over schuldhulpverlening. De NVRR ontwikkelt sinds 2 jaar metadossiers en meta-analyses. In de metadossiers zijn ruim 40 onderzoeksrapporten van rekenkamers over één onderwerp systematisch ontsloten. Zo zijn er dossiers over de jeugdhulp, externe inhuur, schuldhulpverlening, informatiebeveiliging en woonbeleid. Zoals Cor van Montfort in zijn essay in de jubileumbundel van de NVRR opmerkt: “Wat … kennisdeling betreft is trouwens de sectie op de NVRR-website waarin de metadossiers over jeugdhulp, woonbeleid, informatiebeveiliging en schuldhulpverlening zijn opgenomen een best practice die hier niet onvermeld mag blijven. Deze dossiers bieden een geweldig rijke bron aan kennis, tips & tricks, do’s and dont’s en inzicht. Ze verdienen het om door een breed publiek gelezen en gebruikt te worden.”
In de meta-analyses vragen we expertbureaus om op basis van het metadossier een verdiepende analyse te maken van hetgeen de rekenkamerrapporten op dat onderwerp beleidsmatig opleveren. Op 30 november lopen we samen met de deelnemers en experts door de analyse schuldhulpverlening. Ook zal er een tipje van de sluier gelicht worden voor de meta-analyse woonbeleid.
Het webinar zal 30 november van 12-13u plaatsvinden.
Op 24 november wordt de Goudvink voor het beste rekenkamerrapport van 2023 uitgereikt op het congres van de kring Noord, in Groningen. De jury zal binnenkort in conclaaf gaan over de drie genomineerde rapporten, dat zijn (in willekeurige volgorde):
Wij kijken terug op een geweldig mooi congres om ons twintigjarige bestaan te vieren. Voorafgaand aan het congres werd Steven Oostlander benoemd tot voorzitter en werden de plannen voor 2024 goedgekeurd. Inspirerende sprekers hielden ons op het congres een kritische spiegel voor. Onze nieuwbenoemde voorzitter Steven Oostlander keek terug op de historie van onze vereniging en de mensen die deze met ons samen opbouwden en keek vooruit naar onze toekomstplannen. Daarna nam Barbara Joziasse, collegelid van de Algemene Rekenkamer, ons mee in de controle van beleid en belastinggeld door de Algemene Rekenkamer en de parallellen die we decentraal en nationaal kunnen zoeken. Ellen van Doorne, directeur bij het ministerie van BZK, benadrukte het belang van goede samenwerking tussen het ministerie van BZK en de NVRR, iets wat wij zeer onderschrijven. Zij vertelde dat er dit jaar met subsidie van het ministerie van BZK een handboek voor rekenkamers tot stand zal komen! Hierna nam Frits van der Meer, historicus, ons mee in de historie van het decentrale openbaar bestuur en rekenkamers. Mark van Twist, werkzaam bij de NSOB, inspireerde ons richting de toekomst en de rol die rekenkamers hierin kunnen en moeten spelen. In de pauze mochten de leden stemmen op de collegereactie op rekenkamerrapporten die zij eigenlijk nooit meer wilden horen, met dank aan de landelijkekenniskring. Na de pauze vormden de door Rekenkamers minst gewaardeerde collegereacties stof voor het gesprek met burgemeester Sander de Rouwe, gemeentesecretaris Heleen Kromkamp, wethouder Matthijs Sikkes-van den Berg en raadslid Sjir Hanssen. Erik Pool, van het programma dialoog en ethiek, vertelde over het afleggen van rekenschap in combinatie met het creëren van een veilige werkomgeving waarin resultaten bereikt kunnen worden. Na een mooie ronde interactieve workshops was er een paneldiscussie met de schrijvers van onze essaybundel Nils Nijdam, Sjoerd Keulen, Jos Verlaan, Cor van Montfort en Marije van den Berg. Marije mocht direct na de paneldiscussie de deelnemers kritisch en bevlogen meenemen in de rol van rekenkamers in de beleidsbubbel en of wij ook kunnen bijdragen aan het leeglopen van de bubbel. Tot slot was daar Vincent van Stipdonk, die een prachtig rekenkamerlied ten gehore bracht!
Op 24 november organiseert de kring noord haar wintercongres in de historische statenzaal van de provincie Groningen. Op dit congres staat woonbeleid en rekenkameronderzoek naar dit beleid centraal. Er zullen diverse sprekers uit de praktijk aanwezig zijn en er zal aandacht zijn voor het metadossier Woonbeleid en de meta-analyse Woonbeleid. Het adres: Provinciehuis Groningen (Statenzaal), Martinikerkhof 12, 9712 JG Groningen.
Naast de verschillende sprekers over woonbeleid, zal de uitreiking van de Goudvink plaatsvinden op het wintercongres.
Er is een grens aan het aantal deelnemers; meld u dus snel aan!
De leden van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies hebben Steven Oostlander gekozen tot voorzitter. Oostlander werd door het bestuur voorgedragen. ‘Met zijn zeer brede ervaring in het openbaar bestuur en zijn brede netwerk binnen en buiten rekenkamers, is Steven een welkome aanvulling op het bestuur en een goede voorzitter’ zo stelt het bestuur.
Oostlander treedt aan op de dag dat de NVRR haar 20jarig jubileum viert. Hij stelt hier zelf over: ‘We hebben als vereniging de afgelopen 20 jaar gebouwd aan sterke rekenkamers die kwalitatief goede onderzoeken opleveren. Ik ben trots dat ik de komende jaren aan de slag mag als voorzitter van deze mooie vereniging. Ik zie de komende jaren kansen in het versterken van de positie van rekenkamers en het nog verder professionaliseren en uitbouwen van ons lerende netwerk.’
In het dagelijkse leven werkt Oostlander voor Logius, het IT bedrijf van het Rijk als afdelingshoofd stelselregie. Daarnaast is hij voorzitter van de rekenkamer Dordrecht en voorzitter van Humanitas Haagland.
Met deze essaybundel staat de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies in 2023 stil bij het vierde lustrum van de vereniging (balans) en werpen we een korte blik vooruit (perspectief). Twintig jaar vereniging van een gemeenschap van professionals, in de woorden van de voorzitter van de VNG Sharon Dijksma1, gepositioneerd is als ‘countervailing power’ in het decentrale bestuur. Een gemeenschap die voor 2003 in pilotvorm in een enkele gemeente werkzaam was, en vanaf 2006 verplicht werd voor alle provincies en gemeenten. In enkele waterschappen functioneerde de afgelopen jaren op vrijwillige basis al een rekenkamer en vanaf 2024 zijn ze in die bestuurslaag ook verplicht.
Heel veel rekenkamer(commissie)s zijn dit jaar druk bezig met de omvorming naar een rekenkamer zoals beoogd in de wet versterking decentrale rekenkamers. We danken het transitieteam voor het vele werk aan deze handreiking!
Heel veel rekenkamer(commissie)s zijn dit jaar druk bezig met de omvorming naar een rekenkamer zoals beoogd in de wet versterking decentrale rekenkamers. We danken het transitieteam voor het vele werk aan deze handreiking!
Heel veel rekenkamer(commissie)s zijn dit jaar druk bezig met de omvorming naar een rekenkamer zoals beoogd in de wet versterking decentrale rekenkamers. We danken het transitieteam voor het vele werk aan deze handreiking!
Heel veel rekenkamer(commissie)s zijn dit jaar druk bezig met de omvorming naar een rekenkamer zoals beoogd in de wet versterking decentrale rekenkamers. We danken het transitieteam voor het vele werk aan deze handreiking!
Hoe schrijf je met meer gemak en effectief een rapport? Hoe zorg je ervoor dat de tekst de lezer aanspreekt en overtuigt? Hoe breng je je boodschap binnen tien seconden over aan een lezer met weinig tijd? In deze praktische en aantrekkelijke training krijg je hiervoor inzichten en tips. Het gaat om een eendaagse training waarin je aan de slag gaat met een eigen tekst of casus. In deze tekst pas je direct de aangereikte tips en inzichten toe. Aan het einde van de dag weet je hoe met meer gemak – en misschien met meer plezier – komt tot een overtuigend, effectief en aansprekend rapport.
Let op, er is een beperkt aantal plekken beschikbaar voor deze training. De training is kosteloos, de kosten voor later dan 14 dagen van te voren afmelden bedragen 75 euro.
Met dit meerjarenbeleidsplan zet de NVRR het beleid uit voor de komende vier jaar. Enerzijds omdat het vorige meerjarenbeleidsplan tot en met 2022 gold. Anderzijds omdat de omgeving verandert en onder andere met de behandeling en aanname van de Wet versterking decentrale rekenkamers een nieuwe strategische periode voor de vereniging en de leden aanbreekt. Dit meerjarenbeleidsplan geeft richting aan de intenties en activiteiten van de vereniging in de periode 2023-2027.
Kunstmatige intelligentie (AI) komt eraan. De media staan sinds een half jaar bol van het nieuws over teksten, plaatjes en muziek die gemaakt worden door AI. Iedereen kan een account aanvragen bij ChatGPT (Open AI) of Bard (Google) en met behulp van AI teksten schrijven.
Maar wat is AI nou eigenlijk? Moeten we bang worden voor machines die slimmer zijn dan wij, of is AI een hulpmiddel zoals een rekenmachine of een vliegtuig. En wat betekent AI voor ons werk? Is het een verrijking? We hebben begrijpelijkerwijs veel vragen.
Arnoud van Melle, filosoof en in het dagelijks leven werkzaam als directiesecretaris bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), volgt de ontwikkelingen van AI al sinds de jaren negentig. Hij neemt ons mee in de geschiedenis van AI en geeft ons een overzicht van de huidige ontwikkelingen op het terrein van AI. Na zijn presentatie is er voldoende ruimte om vragen te stellen.