De Noordelijke Rekenkamer en de diverse gemeentelijke rekenkamers onderzochten of het provinciale en gemeentelijke energietoezicht wel goed loopt. In hun onderzoeksrapport ‘Af-en-toezicht’ concluderen zij echter, dat het energietoezicht ook anno 2025 nog onvoldoende van de grond komt.
Oorzaken van het ondermaatse energietoezicht zijn een gebrek aan inzicht in de precieze doelgroep van de energiebesparingsplicht, te weinig financiële middelen voor de uitvoering van het energietoezicht en een tekort aan personeel bij de omgevingsdiensten. Verder had energietoezicht lange tijd een lage prioriteit bij gemeenten en provincies. In de praktijk leunt het energietoezicht op tijdelijke middelen van het Rijk. Hierdoor is soms wel sprake van energietoezicht maar vaak ook niet, zelfs na ruim dertig jaar energiebesparingsplicht.

Hoe effectief zijn het toezicht op en de handhaving van de energiebesparingsplicht door gemeenten, provincies en omgevingsdiensten en in hoeverre passen energiebesparingsplichtige bedrijven en instellingen energiebesparende maatregelen toe?